Als startende ondernemer kunt u natuurlijk besluiten om zelf een bedrijf van de grond op te bouwen, maar in bepaalde sectoren kan franchising aantrekkelijk zijn. Als franchisenemer van een bekende keten heeft u de nodige voordelen, al bent u dan wel gebonden aan bepaalde regels: 5 vragen en antwoorden over franchising.
1. Wat houdt franchising precies in?
Letterlijk staat franchise voor het ‘recht dat een grote onderneming geeft aan particuliere ondernemers om gebruik te maken van de naam en expertise van die grote onderneming’. In feite komt franchising neer op het volgende: het is een hechte samenwerking tussen franchisegever en franchisenemer, die de voordelen van het grootwinkelbedrijf (landelijke, uniforme uitstraling) en zelfstandig ondernemerschap (kennis van de lokale markt) combineert. Zowel franchisenemers als -nemers doen waar ze goed in zijn: de franchisenemer richt zich voornamelijk op dagelijkse en operationele taken, terwijl de franchisegever in veel gevallen de marketing voor u regelt.
De franchisegever – of het nou gaat om een drogisterij, supermarkt, kledingzaak of fastfoodketen – werkt volgens een bepaalde franchiseformule, die de vestiging franchisenemers aanbiedt voor een bepaalde vergoeding. In de formule staat uitgebreid omschreven hoe de samenwerking tussen beide partijen is vormgegeven. Zo krijgt u toestemming om de handelsnaam te voeren en krijgt u advies over onder meer de samenstelling van het assortiment en eventuele extra diensten die de keten aanbiedt (denk aan de digitaale fotoservice van Hema of Albert Heijn. Een paar succesvolle franchiseketens in Nederland zijn: Subway, Multi-vlaai, Blokker, McDonald’s, Kruidvat en BelCompany.
2. Zijn er kosten verbonden aan het starten van een franchisevestiging?
Ja, maar hoeveel geld dit u precies kost, is per franchiseformule verschillend. In de praktijk komen de volgende vergoedingen het vaakst voor:
- De entreefee
- De royalty, franchisevergoeding of franchisebijdrage
- De reclamebijdrage
In de meeste gevallen moet u de keten als startende franchisenemer eenmalig een bedrag betalen om deel te nemen aan de formule. Daarnaast moet u dus mogelijk rekening houden met jaarlijks terugkomende kosten voor de franchisegever (denk aan kosten voor reclame-uitingen, nieuw materiaal en ter algemene ondersteuning van de keten). Ook bent u vaak afhankelijk van de acties die door de franchisegever worden georganiseerd; als het hoofdkantoor van Etos besluit om in de maand september deodorants met vijftig procent korting te verkopen, geldt dat voor ieder Etos-filiaal, dus ook die van u. Ook qua salariëring voor uw personeel zit u in bepaalde gevallen aan de regels van het hoofdkantoor.
3. Voor wie is franchising een aantrekkelijke ondernemersvorm?
Als u plannen heeft een bedrijf te starten in een branche waarin de concurrentie in uw regio sterk aanwezig is, zoals bijvoorbeeld een broodjeszaak, brillenzaak of drogisterij, kan het raadzaam zijn om voor de veiligheid van een franchise te kiezen. In veel sectoren is het de laatste jaren steeds moeilijker geworden om helemaal zelfstandig het hoofd boven water te houden. Dat geldt ook zeker voor starters, die in de startfase veel hebben aan de (financiële) ondersteuning van een franchisegever. Hieronder vindt u de bekendste voordelen van franchising op een rij:
- een kleiner startrisico als u zich aansluit bij een succesvolle formule
- profijt van schaalvoordelen
- goede begeleiding door de franchisegever bij de start (en daarna)
- meer tijd voor kerntaken
4. Wat zijn de nadelen?
Zoals gezegd bent u in veruit de meeste gevallen als franchisenemer verplicht volgens de algemene voorschriften van de franchiseketen te handelen. U levert dus een deel van uw zelfstandigheid in als ondernemer (en dat is misschien juist de reden dat u graag ondernemer wilt worden). De hoeveelheid regels – en hoe streng de franchisegever hierop controleert – verschilt per franchiseformule. Verder bent u verplicht om:
- contractuele verplichtingen na te komen
- een (jaarlijkse) vergoeding of fee te betalen
- investeringen te doen om uw onderneming in te richten en af te stemmen op de franchiseformule (bijvoorbeeld het interieur van uw bedrijfspand)
Besef daarnaast dat u wat betreft reputatie, imago en continuïteit van uw onderneming afhankelijk bent van de overkoepelende organisatie én van andere franchisenemers in uw keten.
5. Hoe worden de afspraken tussen franchisegever en franchisenemer vastgelegd?
Omdat de regels van verschillende franchiseformules veel van elkaar kunnen verschillen, zijn de kenmerken en voorwaarden niet vastgelegd in de wet. De afspraken die zijn gemaakt door de franchisegever en franchisenemer worden vastgelegd in een franchiseovereenkomst. Hierin komen bijvoorbeeld de volgende zaken aan bod:
- omschrijving van de formule en uw recht op het gebruik ervan
- duur van het contract; welke diensten biedt de franchisegever, bijvoorbeeld marketing, prijsstelling en advies over assortiment
- verplichtingen van de franchisegever, zoals de formule en de kwaliteit bewaken
- vergoedingen die u betaalt, zoals eenmalig entreegeld, maandelijkse vergoeding
(Bron: Ikgastarten)
Uitgebreide informatie over franchisecontracten vindt u op de KvK-website.
Franchisespiegel
Hoewel er in principe minder risico’s kleven aan franchising dan aan het starten van een individuele onderneming, kan het succesgehalte ook per franchiseformule nog wel eens verschillen. Daarom hebben wij de belangrijkste succesfactoren voor franchisenemers op een rijtje gezet in deze checklist. Daarnaast heeft de Rabobank in samenwerking met Ludwig & Van Dam Advocaten, specialist op het gebied van franchising, de Franchisespiegel opgesteld. Deze Franchisespiegel bevat, naast algemene informatie, ook specifieke informatie en tips over de juridische, bedrijfseconomische en de financiële aspecten van franchising.
