Ondernemer X had per 1 januari 2011 een oudedagsreserve (FOR) van € 11.811. Het ondernemingsvermogen bij het einde van 2011 bedroeg € 16.463. De winst over 2011 bedroeg € 139.718. X betaalde in 2011 € 11.803 aan lijfrentepremies. In zijn aangifte IB 2011 nam hij deze premies in aanmerking bij de regel “premies afw. Oudedagsreserve/stakingswinst” en gaf daartegenover een “onttrekking FOR” van € 11.803 aan. Verder gaf X een toevoeging aan de FOR van € 11.882 aan. De inspecteur stond – gelet op de hoogte van het ondernemingsvermogen – slechts een toevoeging aan de FOR van € 4.652 toe. X ging in beroep. Rechtbank Zeeland-West-Brabant besliste eerst op een aan de orde gesteld alternatief. Dit hield in dat een mogelijke oplossing zou kunnen zijn om in plaats van de FOR met € 11.803 te laten afnemen, en anderzijds € 11.882 aan de FOR toe te voegen, de FOR niet te laten afnemen en alleen een bedrag aan de FOR toe te voegen. Aftrek van een lijfrentepremie was op zichzelf gezien mogelijk zonder omzetting van een FOR in een lijfrente, als was voldaan aan de voorwaarden van artikel 3.127, lid 1 of lid 2, Wet IB 2001, maar volgens de Rechtbank was daaraan niet voldaan, zodat aftrek van de lijfrentepremie alleen mogelijk was als de FOR met een gelijk bedrag afnam. Het alternatief was daarom geen oplossing voor het geschil. De Rechtbank besliste vervolgens op de stelling van X dat hij zonder meer € 11.882 aan de FOR had kunnen toevoegen als niet voor € 11.803 een omzetting van de FOR in een lijfrente had plaatsgevonden in 2011, omdat dan het ondernemingsvermogen groter was geweest. De liquide middelen voor de lijfrentepremie waren immers afkomstig uit de onderneming. De Rechtbank besliste dat aan X kon worden toegegeven dat er vanuit het doel van de vermogenstoets bekeken geen aanleiding was om de toevoeging aan de FOR te beperken op grond van de vermogenstoets. Ook met de gewenste toevoeging aan de FOR van € 11.882 zou de FOR immers nog steeds lager zijn dan (€ 11.890) het ondernemingsvermogen (€ 16.463). De wettekst pleitte volgens de Rechtbank daarentegen in het voordeel van de inspecteur. Bovendien bood de FOR geen ruimte om voor de vraag of werd voldaan aan de vermogenstoets, uit te gaan van het bedrag van de “netto toevoeging” (€ 11.882 – € 11.803 = € 79), in plaats van de “bruto toevoeging” van € 11.882. Uit artikel 3.68 Wet IB 2001 bleek volgens de Rechtbank dat het ging om een “bruto toevoeging”, in aanmerking genomen dat toevoegingen en afnemingen werden onderscheiden.
(Bron: FUTD)
