De bestuurder en tussentijdse cijfers: een nieuwe variant van bestuurdersaansprakelijkheid

De bestuurder van een N.V. of B.V. is in beginsel niet aansprakelijk voor de schulden van de vennootschap. In sommige gevallen kan een bestuurder toch aansprakelijk worden gehouden voor onbetaald gebleven vorderingen van derden. Vereist is dan dat de bestuurder onrechtmatig jegens deze derde(n) heeft gehandeld. Er moet de bestuurder een persoonlijk, toerekenbaar en ernstig verwijt te maken zijn.

Gevaar van tussentijdse cijfers Op dit moment is een tendens in de rechtspraak waar te nemen die een nieuwe vorm van bestuurdersaansprakelijkheid introduceert: aansprakelijkheid voor tussentijdse misleidende cijfers. Ergens is deze aansprakelijkheid niet zo ‘nieuw’, omdat uit de wet al volgt dat een bestuurder aansprakelijk is voor de door derden geleden schade, indien door bekendmaking van de jaarrekening, het jaarverslag of tussentijdse cijfers een misleidende voorstelling wordt gegeven van de toestand van de vennootschap. Wat wel ‘nieuw’ is, is dat de hiervoor genoemde eis van ernstig en verwijtbaar handelen daarbij niet in de weg staat om bestuurdersaansprakelijkheid aan te nemen. Met andere woorden: het simpele niet weten van de bestuurder dat hij een onjuiste en dus misleidende weergave van de jaarcijfers heeft gepresenteerd is voldoende om bestuurdersaansprakelijkheid aan te nemen.

Onlangs heeft het Hof Den Bosch zich over een dergelijke kwestie gebogen. Het ging hier om de vraag of aansprakelijkheid kon worden aangenomen van een bestuurder van een vennootschap die zich bezig houdt met de in- en verkoop van groenten. Leveranciers, groentetelers, van de vennootschap twijfelden of zij hun groenten nog wel moesten leveren aan de vennootschap. Naar aanleiding van een bespreking tussen de bestuurder en de leveranciers, werd besloten door de leveranciers om de leveringen door te zetten. Tijdens de bespreking werd namelijk een kolommenbalans aan de leveranciers overhandigd waaruit een winst van € 700.000,- van het voorgaande jaar bleek. Dit positieve bericht gaf de leveranciers voldoende vertrouwen om door te gaan met leveren aan de vennootschap. De leveranciers kwamen echter bedrogen uit toen een half jaar later bleek dat de vennootschap failliet was. Een groot deel van de vorderingen van de leveranciers bleven onbetaald. Achteraf bleek dat de vennootschap over het voorgaande jaar geen winst had gemaakt maar juist verlies had geleden. De bestuurder kon dit echter niet weten nu de accountant nog niet alle mutaties had doorgevoerd in de kolommenbalans.

De leveranciers stapten naar de rechter en stelden de bestuurder aansprakelijk wegens het geven van een misleidende voorstelling van de toestand van de vennootschap. De rechtbank Breda wees de vordering toe. Het Hof den Bosch oordeelde eveneens dat er sprake was van een misleidende voorstelling van de toestand van de vennootschap door de bestuurder. Het feit dat de bestuurder niets wist van de onjuistheid van de kolommenbalans deed daar niets aan af. Het Hof wees echter de vordering van de leveranciers af omdat de kolommenbalans geen cijfers in de zin van de wet zijn. De kolommenbalans betreft namelijk slechts een onderdeel van de interne boekhouding en dient als werkdocument voor de jaarrekening.

De escape van de bestuurder was dat hij ‘slechts’ een kolommenbalans presenteerde aan de leveranciers. Maar wat nu als de bestuurder geen kolommenbalans had gepresenteerd maar een specifiek opgesteld overzicht? Een dergelijk overzicht zou dan eerder gekwalificeerd worden als cijfers in de zin van de wet. Waarschijnlijk was de bestuurder dan wel aansprakelijk gehouden voor het verstrekken van misleidende cijfers.

Conclusie De les die uit deze zaak dan ook kan worden getrokken is dat de bestuurder van een vennootschap zich altijd bewust moet zijn van de risico’s die het verstrekken van cijfers over de vennootschap met zich mee kan brengen. Een aansprakelijkheidstelling wegens misleiding ligt op de loer.
(Bron: Dijkstra Voermans)