Bij notariële akte schuldig gebleven schenking geeft meer zekerheid

Kinderen die door een ouder schuldig gebleven schenkingen in mindering willen brengen op de nalatenschap, doen er goed aan deze schenking in een notariële akte te laten vastleggen of de onderhandse akte door de notaris te laten bekrachtigen. Als een – in een onderhandse akte – schuldig gebleven schenking pas na het overlijden van de ouder wordt uitgevoerd, dan vervalt de schenking bij het overlijden van de ouder.

Moeder heeft in de jaren 2008, 2009 en 2010 via onderhandse aktes schenkingen gedaan aan haar kinderen. In de akten is bepaald dat moeder de schenkingen schuldig zal blijven, dat jaarlijks achteraf rente wordt betaald, dat de kinderen het recht hebben het schuldig gebleven bedrag direct op te eisen en dat moeder de schenking zonder opgaaf van redenen mag herroepen. In 2011 overlijdt moeder en is er nog niets afgelost op de schuldig gebleven schenkingen.
De schenkingen worden in de aangifte erfbelasting opgenomen als schulden van de erflaatster en in mindering gebracht op de nalatenschap. De inspecteur is het daar niet mee eens en corrigeert de schulden. Volgens de inspecteur is het de bedoeling dat de schenkingen pas na het overlijden van moeder worden uitgevoerd. Moeder heeft tijdens haar leven immers niets afgelost en kon dat ook niet omdat zij niet over voldoende liquide middelen beschikte. Volgens het Burgerlijk Wetboek vervalt een schenking bij het overlijden van de schenker als die schenking pas na het overlijden van de schenker wordt uitgevoerd, tenzij de schenking door de schenker persoonlijk is aangegaan en van de schenking een notariële akte is opgemaakt. Eén van de kinderen is het hier niet mee eens en stapt naar de rechter.
Volgens de rechtbank moet de zoon aantonen dat de schenkingen niet zijn bedoeld om pas na het overlijden van moeder te worden uitgevoerd. De zoon geeft aan dat het de bedoeling van zijn moeder was om de boerderij en de cultuurgrond (die deel uitmaken van de nalatenschap) te verkopen om daarmee de schuldig gebleven bedragen bij leven af te lossen. Ook was een aantal van de kinderen van plan om de grond over te nemen en deze te ontwikkelen. Door de economische crisis, het gebrek aan concrete plannen en het plotselinge overlijden van moeder, heeft moeder de boel niet meer bij leven kunnen verkopen.
De rechtbank is dat de zoon niet geslaagd in het bewijs. Uit de akten blijkt niet dat het de bedoeling was de boerderij en de grond te verkopen en met de opbrengst de schuldig gebleven bedragen af te lossen. Omdat de schulden direct opeisbaar zijn en er geen liquide middelen zijn, had over die verkoop iets in de akte op kunnen staan. Ook zijn er geen stukken waaruit blijkt dat moeder moeite heeft gedaan om de boel te verkopen. Het feit dat moeder in 2011 een deel van de cultuurgrond heeft verkocht en daarmee de schuldig gebleven bedragen wilde aflossen is niet voldoende om de rechter te overtuigen. Moeder heeft met de opbrengst de (achteraf verschuldigde) rente betaald, schulden afgelost en de rest op de bank heeft gezet. Ook had moeder volgens de akten de mogelijkheid om de schenkingen zonder opgaaf van redenen te alle tijde te herroepen.

(Bron: Belastingzaken)