Zowel in de sector PO als in de sector VO is een nieuwe cao afgesloten. In het PO is voor de periode januari tot en met mei 2022 een akkoord gesloten waarin de loonkloof tussen PO en VO wordt gedicht. Met ingang van 1 juni 2022 is de nieuwe CAO PO van kracht geworden. Deze heeft dezelfde looptijd als de nieuwe CAO VO. Doelstelling is een steeds verdere harmonisatie van de arbeidsvoorwaarden in het funderend onderwijs.
Werkdruk Voortgezet Onderwijs
In de CAO VO is, met het oog op de jaarrekening, één van de opvallendste wijzigingen, de aanpassing van de regelingen rond werkdrukverlichting. Deze regeling valt uiteen in twee delen: een collectief deel en een individueel deel.
Collectieve werkdrukmiddelen
In totaal is voor werkdrukvermindering € 300 miljoen beschikbaar. De helft van de dit bedrag, € 150 miljoen, wordt collectief ingezet. De werknemers zijn hierbij gezamenlijk aan zet en gaan met elkaar in overleg over het nemen van maatregelen om de werkdruk te verminderen. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan extra ondersteuning in de klas, ten behoeve van leerlingenbegeleiding of om de lasten van bepaalde taken te verminderen (zoals mentoraat of surveillance). Scholen kunnen samen met de werknemers bepalen wat goede maatregelen zijn om de werkdruk te verminderen.
Voor de schoolbesturen geldt dat de besteding van de middelen plaats moet vinden op de scholen, waarbij de werknemers het initiatief hebben bij het maken van de bestedingsplannen. Besturen moeten daarom vooraf overleg voeren met de PMR over de wijze waarop het geld wordt verdeeld, maar ook over de wijze waarop het geld wordt ingezet. De bestedingsplannen van alle onderdelen van de schoolbesturen moeten worden samengevoegd in een werkdrukplan dat bekrachtigd wordt door de PMR. Het werkdrukplan bevat ook afspraken over wanneer en op welke manier wordt geëvalueerd en verantwoord.
Extern verantwoording
Schoolbesturen moeten niet alleen intern verantwoording afleggen over de besteding van de werkdrukgelden, maar ook extern. Net als in de sector PO moeten schoolbesturen in het VO daarom in het jaarverslag 2022 verantwoording afleggen over de volgende onderwerpen:
- Het totale te besteden bedrag per schoolbestuur en verdeeld over de scholen die onderdeel zijn van het bestuur.
- Op welke wijze en met betrokkenheid van wie de besteding tot stand is gekomen.
- Aan welke doelen de middelen zijn besteed en met welk effect.
- De wijze waarop de evaluatie gaat plaatsvinden of heeft plaatsgevonden, inclusief de uitkomst daarvan.
Het is daarom belangrijk dat schoolbesturen tijdig starten met het verzamelen van de relevante informatie en deze informatie verwerken in het bestuursverslag dat in het voorjaar 2023 wordt opgesteld.
Individuele werkdrukmiddelen, PB-uren
Op individueel niveau van de medewerker wordt de hoeveelheid uren voor persoonlijk budget (PB-uren) verhoogd van 50 naar 90 per (school)jaar. Leraren hebben het recht om deze uren naar eigen inzicht te gebruiken voor aanpassing van de werkzaamheden door bijvoorbeeld vermindering van de lestaak of juist aanpassing van de overige werkzaamheden. Er kunnen in overleg echter ook andere bestedingsmogelijkheden worden afgesproken. Ook OOP-ers en schoolleiders kunnen hun uren inzetten voor werkdrukverlichting. OOP-ers hebben daarbij nog de keuze om hun uren deels in te zetten voor professionalisering. Werknemers tot en met schaal 8 mogen hun basisbudget eventueel uit laten betalen.
Een wijziging die een groot gevolg kan hebben op de omvang van de voorziening voor PB-uren die veel VO-instellingen op de balans hebben staan, is de afspraak dat het inzetten van het keuzebudget voor verlof of verlofsparen in principe niet meer mogelijk is. Seniorenverlof daargelaten. Het sparen van de PB-uren blijft alleen nog mogelijk indien hierover tussen werkgever en werknemer specifieke afspraken zijn gemaakt.
Ons advies
Bij het opstellen van de jaarrekening, en de bepaling van de omvang van de voorziening PB-uren per 31 december 2022 is het voor scholen dus van belang om tijdig te inventariseren welke afspraken er al gemaakt zijn met medewerkers over het al dan niet mogen opsparen van PB-uren. Deze regeling is van toepassing vanaf schooljaar 2022-2023 en dus nog niet op oude uren die al opgespaard waren. Ook voor uren uit oude jaren is het belangrijk om goed en tijdig vast te leggen welke afspraken gemaakt zijn over inzet en welke uren elke medewerker nog beschikbaar heeft.
(Bron: Van Ree)
