5 vragen en antwoorden over de coöperatie

Een coöperatie is een van de rechtsvormen waarvoor u als (startende) ondernemer kunt kiezen. Deze rechtsvorm is met name relevant voor ondernemers die door samen te werken meer kunnen bereiken. Als coöperatie kunt u bijvoorbeeld klanten een aanbod bieden dat beter zichtbaar of diverser is. In dit artikel leest u meer over deze – bij starters – nog onbekende rechtsvorm: 5 vragen en antwoorden over de coöperatie.

1. Wat houdt een coöperatie precies in?

Een coöperatie, voluit coöperatieve vereniging genaamd, is een van de rechtsvormen waarvoor u – wanneer u zich gaat inschrijven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK) – kunt kiezen als u een bedrijf opricht. Het is in feite een soort vereniging die een of meerdere overeenkomsten aangaat met (en voor) haar leden. Belangrijk om te onthouden is dat een coöperatie, net als bijvoorbeeld een besloten vennootschap (bv), een rechtspersoon is, waardoor de risico’s van hoofdelijke aansprakelijkheid kunnen worden beperkt. Als uw coöperatie wordt ontbonden en u verder niets heeft geregeld, zijn u en uw medeleden voor een gelijk deel aansprakelijk voor de resterende schulden.

Een coöperatie biedt ook mogelijkheden voor de eventuele samenwerking met Zelfstandigen Zonder Personeel (ZZP’ers). Als u zelfstandig ondernemer bent of wilt worden en gaat samenwerken met andere zelfstandigen, kan het verstandig zijn om voor dit samenwerkingsverband een aparte rechtspersoon op te richten. Als u de onderstaande beslisboom  raadpleegt, kunt u een goed beeld krijgen of een coöperatie wel of niet goed aansluit bij uw situatie. Daarnaast is het ook aan te raden om contact op te nemen met een adviseur.

Keuzehulp rechtsvorm coöperatieve vereniging

U bent zelfstandig ondernemer. Daarnaast wilt u samenwerken met andere zelfstandigen.
In veel gevallen is het dan verstandig om voor dit samenwerkingsverband een aparte rechtspersoon op te richten. Met behulp van onderstaande beslisboom kunt u bepalen of de rechtsvorm van de coöperatieve vereniging (coöperatie in het kort) wellicht geschikt is voor u en uw partners. Laat u verder informeren bij de Kamer van Koophandel.

Keuzehulp rechtsvormschema

2. Hoeveel soorten coöperaties zijn er?

Over het algemeen wordt gesproken over een bedrijfscoöperatie, die doorgaans bepaalde zakelijke belangen van haar leden behartigt (denk aan de inkoop of reclame), of een ondernemerscoöperatie. In het geval van deze laatste vorm, die ook geschikt is voor ZZP’ers (zie ook bij punt 3), wordt er door alle leden zelfstandig samengewerkt aan hetzelfde project. In feite zijn coöperaties zijn op diverse manieren in te delen. U kunt bijvoorbeeld ook kijken naar wat de toekomstige leden aan uw coöperatie zal binden:

Soort leden bepaalt belang

  • Bedrijfscoöperatie: hierbij zijn de leden een bedrijf en zorgt de coöperatie voor de inkoop, verkoop of levering van diensten voor de leden
  • Consumentencoöperatie: hierbij zijn de leden consumenten en zorgt de coöperatie voor de gezamenlijke inkoop van producten en/of diensten voor de leden
  • Werknemerscoöperatie: hierbij zijn de leden tegelijk werknemer van de coöperatie

Soort activiteiten bepaalt oriëntatie

  • Inkoopcoöperatie: de coöperatie zorgt voor betere leveringsvoorwaarden, producten of diensten voor haar leden
  • Afzet- of producentencoöperatie: de coöperatie zorgt voor betere afzetmogelijkheden, distributiekanalen of levert aanvullende diensten
  • Werknemerscoöperatie: de coöperatie zorgt voor betere werkomstandigheden of -voorwaarden
  • Sociale coöperatie: de coöperatie streeft een sociaal doel na namens haar leden

3. Biedt een coöperatie ook kansen voor ZZP’ers?

Ja. Ook als ZZP’er kunt u er bewust voor kiezen om samen te werken in een coöperatie. Dat ligt soms vaker voor de hand dan u in eerste instantie misschien zou denken. Het komt in sommige sectoren bijvoorbeeld geregeld voor dat opdrachtgevers klussen aanbieden die simpelweg te groot zijn voor één zelfstandige professional. Hierdoor kunt u mogelijk omzet of een uitdagende opdracht mislopen en dat is zonde. Wanneer u samenwerkt met andere ZZP’ers, kunt u alsnog in aanmerking komen voor deze grote opdrachten. Het oprichten van een coöperatie maakt het voor de opdrachtgever dan makkelijker, omdat er maar met één persoon zaken gedaan hoeft te worden. Ook de facturering loopt via het aanspreekpunt.

4. Hoe vindt de oprichting plaats?

De coöperatie, die u met minimaal één partner kunt oprichten, is een bij notariële akte opgerichte vereniging. Na het opstellen van deze akte kan het bedrijf worden ingeschreven bij de KvK. In een coöperatie ligt de hoogste zeggenschap bij de Algemene Ledenvergadering, die door het bestuur wordt benoemd. Daarnaast is het gebruikelijk dat uw leden meebetalen aan de oprichting en het in stand houden van de coöperatie. De winst die uw coöperatie maakt, kunt u op verschillende manieren verdelen. Zo komt het vaak voor dat de winst wordt verdeeld op basis van het werk dat een lid voor de coöperatie heeft uitgevoerd. Het is aan de gehele coöperatie om hier zelf samen afspraken over te maken.

Let op: aan de daadwerkelijke oprichting gaat een goede voorbereiding vooraf. Als u van tevoren een helder doel voor ogen heeft en dat duidelijk communiceert naar uw toekomstige medeleden en eventuele partners binnen de coöperatie, kan dit de kans op een succesvolle samenwerking immers aanzienlijk vergroten. Laat u ook altijd voorlichten door juridische, fiscale en financieel specialisten. Zo weet u zeker dat u straks bij de daadwerkelijke oprichting van uw coöperatie geen belangrijke zaken over het hoofd ziet.

5. Zijn er ook grote bedrijven die bewust voor deze rechtsvorm kiezen?

Een goed voorbeeld van een grote coöperatie is FrieslandCampina. De leden van deze zuivelcoöperatie zijn aangesloten melkveehouders, die op deze manier kunnen meedelen in de winst die er wordt gemaakt. Daarnaast is de Rabobank een van de oudste en bekendste coöperaties van Nederland. Wij hebben geen aandeelhouders, maar leden. Dat zijn er op het moment zo’n anderhalf miljoen.

(Bron: Ikgastarten)