Zwanger als ZZP’er: dit zijn je rechten en plichten

Ben jij ZZP’er en in blijde verwachting? Gefeliciteerd! Omdat je tijdens jouw zwangerschap (en vlak na de bevalling) minder kunt werken, heb je als zwangere zelfstandige recht op steun van de overheid. Zo ontvang je een uitkering (ZEZ-regeling) en is op deze periode een lager urencriterium van toepassing.

1. Kan ik als zwangere ZZP’er een uitkering aanvragen?

Ja, dat kan. Hoewel je als zelfstandige professional normaal gesproken zelf voor een financiële buffer moet zorgen als je tijdelijk minder (of niet) kunt werken, wordt in het geval van een zwangerschap een uitzondering gemaakt. Als zwangere ZZP’er heb je in principe recht op een uitkering van ten minste zestien weken tijdens en na je zwangerschap. Officieel wordt dit de Zelfstandig en Zwanger-regeling (ZEZ) genoemd.

2. Hoe hoog is deze uitkering?

De hoogte van de zwangerschapsuitkering en bevallingsuitkering is – afhankelijk van je situatie – maximaal honderd procent van het wettelijk bruto minimumloon. Als je gewend bent om voor een bepaald tarief te werken, kan het dus zijn dat je gedurende deze periode rekening moet houden met een lager inkomen. Indien je meewerkend echtgenote bent, zal de ZEZ-uitkering worden berekend op basis van de door de partner behaalde winst (en jouw aandeel hierin).

Het uitkeringsbedrag is ook afhankelijk van het aantal gewerkte uren in het voorgaande jaar. Wanneer je in dat jaar meer dan 1.225 uur hebt gewerkt voor jouw bedrijf, heb je recht op een maximale ZEZ-uitkering. In het geval van minder gewerkte uren zal logischerwijs ook het uitkeringsbedrag lager uitvallen.

Op de zwangerschapsuitkering en bevallingsuitkering is trouwens ook acht procent vakantiegeld van toepassing. Dit bedrag wordt na de einddatum bijgeschreven op je rekening. “Valt de maand mei in de periode waarin je de uitkering ontvangt? Dan krijg je in mei alvast het vakantiegeld dat je tot en met april hebt opgebouwd”, aldus het UWV.

3. Voor wie geldt de ZEZ-regeling?

De ZEZ-uitkering is van toepassing op ZZP’ers, zelfstandige beroepsoefenaars (bijvoorbeeld een artiest, huisarts of alfahulp) en meewerkende echtgenotes of partners van een zelfstandige professional.

4. Hoe vraag ik een uitkering aan?

De aanvraagprocedure van de ZEZ-regeling loopt via uitkeringsinstantie UWV. Bij het invullen van het aanvraagformulir moet je in ieder geval de volgende gegevens bij de hand houden:

  • Burgerservicenummer
  • Inkomstenoverzicht (zoals vermeld op de recente aangifte voor de inkomstenbelasting
  • Jouw (eventuele) vrijwillige Ziektewet-verzekering bij UWV
  • De uitgerekende datum

Vul het formulier volledig in en stuur het per post naar het volgende adres:

UWV
WAZO-ZEZ
Postbus 58018
1040 HA Amsterdam

Belangrijk: vergeet bij de aanvraag ook niet een zwangerschapsverklaring van je verloskundige, gynaecoloog of huisarts mee te sturen.

Je ontvangt dan binnen acht weken bericht van het UWV met informatie over de hoogte van de uitkering (en hoelang de regeling duurt). In deze brief staat ook vermeld wanneer de uitkering ingaat en op welke datum je voor het eerst een betaling kunt verwachten.

Een bevallingsdatum valt doorgaans moeilijk te voorspellen. Niet zelden gebeurt het dat de baby eerder of later geboren wordt dan de uitgerekende dag.

Het UWV zal alleen in het geval van latere geboortedatum de lengte van de uitkering aanpassen. Mocht je vroegtijdig bevallen, blijft de einddatum van je ZEZ-uitkering dus ongewijzigd.

Mocht jouw baby later ter wereld komen dan gepland, zal de duur van de uitkering ook worden verlengd. Je ontvangt dan van UWV een nieuwe brief met de definitieve einddatum van jouw uitkering. Na de bevalling heb je nog minimaal tien weken recht op de ZEZ-uitkering en het verlof.

5. Wanneer vraag ik de ZEZ-uitkering aan?

Je kunt een zwangerschapsuitkering en bevallingsuitkering op zijn vroegst aanvragen als je 24 weken in verwachting bent tot (uiterlijk!) twee weken voor de ingangsdatum van je zwangerschapsverlof. Het UWV raadt zwangere zelfstandigen echter aan om niet te lang te wachten met het versturen van de aanvraag.

6. Heeft dit invloed op mijn AOV-verzekering?

Heb jij een AOV-verzekering afgesloten? Dan kan het zijn dat je van deze verzekering ook recht hebt op een uitkering bij zwangerschap. Dit hoeft in principe geen gevolgen te hebben voor de toewijzing van een ZEZ-uitkering.

Houd er wel rekening mee dat het uitgekeerde bedrag van jouw AOV-verzekering daardoor wel lager kan uitvallen.

Het is dus verstandig om dit al in een vroeg stadium na te vragen bij de verzekeraar van je arbeidsongeschiktheidsverzekering.

7. Hoe zit het met het urencriterium?

Normaal gesproken moet je als ondernemer op jaarbasis ten minste 1.225 uur voor jouw bedrijf werken om te kunnen profiteren van fiscale aftrekposten zoals de zelfstandigen- en startersaftrek. Maar tijdens de laatste maanden van je zwangerschap en vlak na de bevalling zul je geheid minder uren aan je bedrijf kunnen besteden dan je normaal gesproken doet.

Het feit dat je in deze periode minder uren zult werken kan van invloed zijn op het minimale urencriterium van 1.225 uur dat je moet halen om recht te houden op fiscale aftrekposten. Bij een zwangerschap wordt hiervoor een uitzondering gemaakt.

In dat geval mag je – als je jouw vanwege de zwangerschap moet onderbreken – voor een periode van zestien weken de niet-gewerkte uren meetellen alsof je deze uren wel had gemaakt.

(Bron: Ikgastarten)