Man-vrouwfirma oprichten: wat zijn de regels?

De man-vrouwfirma is een speciale vorm van de vennootschap onder firma (vof) en bestaat uit partners die samen een bedrijf starten. De oprichting is wel aan een aantal voorwaarden gebonden en heeft fiscaal gezien zowel voor- als nadelen. Lees daarom deze checklist over het oprichten van een man-vrouwfirma.

Wat is een man-vrouwfirma?

Een man-vrouwfirma is een variant van de vennootschap onder firma (vof), waarbij de vennoten of firmanten partners van elkaar zijn. De term man-vrouwfirma is overigens behoorlijk gedateerd en stamt nog uit de tijd dat een echtpaar uit een man en een vrouw bestond. Deze rechtsvorm slaat inmiddels dus op alle echtparen, ongeacht sekse. De regels en oprichtingseisen zijn verder in principe gelijk aan die van een vof.

Wat zijn ook alweer de regels van een vof?

Een vennootschap onder firma (vof) is een rechtsvorm waarbij je samen met andere ondernemers een bedrijf start. Het is de bedoeling dat alle vennoten iets inbrengen in de op te richten onderneming. Het gaat hier in veel gevallen om een geldbedrag, maar de inbreng kan bijvoorbeeld ook bestaan uit specifieke goederen of arbeidsuren.

Alle ondernemers in een vof betalen inkomstenbelasting over hun eigen winst. Elke vennoot die aan de eisen voor het ondernemerschap voldoet, geldt voor de Belastingdienst als ondernemer. En kan vervolgens gebruikmaken van de fiscale aftrekposten als de zelfstandigenaftrek, investeringsaftrek, MKB-winstvrijstelling en de fiscale oudedagsvoorziening.

Voor de btw gelden dan weer andere regels: in dit geval wordt de vof als één ondernemer gezien. Als je met z’n tweeën een vof vormt, ben je dus allebei ondernemer voor de inkomstenbelasting, maar is de vof ondernemer voor de btw. Als je personeel in dienst neemt, komen de loonheffingen van de werknemers voor rekening van de vof, niet voor de afzonderlijke vennoten.

Hoe richt je een man-vrouwfirma op?

Net als bij een eenmanszaak volstaat de oprichting met een inschrijving in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel (KvK). Bij een vof is het gebruikelijk om met de andere vennoten afspraken te maken en een contract af te sluiten over de oprichting, winstverdeling, algemene doelstellingen en de verdere bedrijfsvoering. Bij een man-vrouwfirma is dit vaak wat overzichtelijker omdat het partners betreft, maar het kan nooit kwaad om bij een notaris langs te gaan om je voor te laten lichten over een vennootschapscontract.

Wat zijn de voordelen van een man-vrouwfirma?

Het grootste voordeel van de man-vrouwfirma is dat beide partners gebruik mogen maken van de beschikbare fiscale voordelen voor ondernemers, zoals de zelfstandigenaftrek. Dit is een groot verschil ten opzichte van een situatie waarbij de ene partner ondernemer is en de andere partner diens medewerker. Voorwaarde is wel dat beide partners voldoen aan de eisen van het ondernemerschap. Een partner die niet voldoet aan het urencriterium van 1225 uur, komt niet in aanmerking voor de ondernemersregelingen.

Wat zijn de overige voorwaarden?

Een andere voorwaarde is dat het werk gelijkwaardig moet zijn. De partners moeten volwaardig zijn en op hetzelfde niveau (mee)werken in de onderneming. Een veel gebruikt voorbeeld is de relatie tussen een tandarts en zijn assistente. Ze zijn getrouwd en werken samen in een vof. Toch kunnen ze geen man-vrouwfirma oprichten omdat ze geen gelijkwaardig werk verrichten: de ‘ondersteunende’ werkzaamheden van de partner zijn niet voldoende.

Een dokterspraktijk waarin beide echtelieden huisarts zijn, voldoet dan juist wel weer aan de eisen. De Belastingdienst let scherp op deze voorwaarden in verband met de dubbele zelfstandigenaftrek. Zorg er dus voor dat je aan alle voorwaarden voldoet om naheffingen of boetes te voorkomen.

Heeft deze constructie ook nadelen?

Een nadeel van een man-vrouwfirma is dat beide partners hoofdelijk aansprakelijk zijn en dat eventuele schuldeisers dus aanspraak kunnen maken op beide privé-vermogens, óók wanneer ze niet in gemeenschap van goederen zijn getrouwd. Dit komt omdat een vof, en dus ook de man-vrouwfirma, geen rechtspersoon is. Elke partner in een vof is met zijn persoonlijke vermogen dus hoofdelijk aansprakelijk voor het geheel van de schulden van de firma.