Wie is de bevoegde rechter bij internationale geschillen?

Steeds vaker verricht een werknemer zijn werkzaamheden buiten Nederland of worden buitenlandse werknemers in Nederland ingezet. De vraag rijst wat er in dergelijke gevallen gebeurt als zich een arbeidsconflict voordoet: Welke rechter is bevoegd en welk recht is van toepassing bij een Internationale arbeidsovereenkomst?

Forumkeuze

U kunt op voorhand, door middel van een zogenaamde “forumkeuze” in de arbeidsovereenkomst, opnemen welke rechter bevoegd zal zijn bij een toekomstig geschil. De rechtsgeldigheid van deze forumkeuze wordt getoetst aan de hand van (bij een inwoner van een van de lidstaten van de EU) de EEX-verordening.

Op grond van deze verordening is een forumkeuze alleen geldig als die is gemaakt na het ontstaan van het geschil of als het de werknemer de mogelijkheid biedt om het geschil bij een ander internationaal gerecht aanhangig te maken. Als partijen dus al voordat het geschil is ontstaan een forumkeuze maken, dan kan dat alleen als dat betekent dat er alternatieven voor de werknemer ontstaan. Met andere woorden: het mag alleen als dit voor de werknemer gunstiger uitpakt.

Geen forumkeuze

Indien er geen forumkeuze is gemaakt, geldt dat de rechter van het land bevoegd is waarin de wederpartij zijn of haar vestiging heeft (werkgever) of woonachtig is (werknemer). Normaal gesproken moet een werknemer dus worden opgeroepen voor het gerecht van het land waarin hij woont.

In de transportsector worden de werkzaamheden vaak op meerdere plaatsen verricht. De werknemer kan de werkgever dan ook oproepen voor het gerecht van de plaats waar hij gewoonlijk zijn werkzaamheden verricht. Om dit te bepalen wordt gekeken naar:

  • de plaats waar de werknemer het grootse deel van zijn werkzaamheden verricht (daarbij moet worden gekeken naar het hele dienstverband van de werknemer);
  • de werknemer een vaste plaats heeft van waaruit hij steeds werkzaamheden verricht en waarnaar hij ook steeds terugkeert.

Is het niet mogelijk om te bepalen waar de werknemer zijn werkzaamheden gewoonlijk verricht, dan valt men terug op de vestigingsplaats van de werkgever.

Tegenvordering instellen

Bij een conflict creëren werkgevers soms opzettelijk de bevoegdheid van een Nederlandse rechter door de salarisbetaling te staken. De werknemer is dan genoodzaakt bij een Nederlandse rechter een vordering aanhangig te maken, wat de in Nederland gevestigde werkgever in staat stelt een tegenvordering in te stellen.

Het bepalen van de toepasselijke rechter is een complexe materie, die van cruciaal belang kan zijn bij grensoverschrijdende arbeid in de transportsector. Een forumkeuzebeding in de arbeidsovereenkomst bieden geen sluitende oplossing, nu deze kan worden doorkruist door onder meer een Europese Verordening. Het is dan ook zaak om ingeval van grensoverschrijdende arbeid bij twijfel over de houdbaarheid van dit beding in uw arbeidsovereenkomsten, deze ter toetsing voor te leggen.

Houd de editie van januari in de gaten voor meer informatie over het toepasbare recht bij grensoverschrijdende arbeid in de transportsector.

(Bron: Pellicaan)