Belastingdienst in de fout met uitvraag (balans)waarde pensioenaanspraak dga

Het informatieformulier, waarmee de dga zijn keuze voor afkoop of omzetting van zijn pensioen in eigen beheer moet doorgeven aan de Belastingdienst, laat zwaar te wensen over. Juridisch is er behoorlijk wat mis met de uitvraag van de (balans)waarden van de pensioenaanspraak van de dga. Dat stelt fiscaal econoom en pensioendeskundige Bas Kortenbach van Next Level Pensioenadvies in Den Haag. “De Belastingdienst heeft niet de vrijheid om eigenhandig datums te wijzigen of om de commerciële waarde als aanvullende voorwaarde te stellen voor toepassing van de uitfaseerfaciliteit.”

Informatieformulier

Al eerder gaf pensioenadvocaat Theo Gommer op TaxLive commentaar op het informatieformulier van de Belastingdienst. Alhoewel in de eind maart in het Staatsblad gepubliceerde algemene maatregel van bestuur (AmvB) enkel wordt gevraagd om de fiscale balanswaarden van de pensioenaanspraak in eigen beheer, en niet om de commerciële waarden, vraagt de Belastingdienst hier wel om in het informatieformulier. Bovendien geeft de Belastingdienst aan dat het opgeven van de commerciële waarden een voorwaarde zou zijn om van de uitfaseerfaciliteit gebruik te kunnen maken.
En dan is er nog iets merkwaardigs aan de hand. Volgens de AmvB moet de fiscale balanswaarde worden uitgevraagd op vier verschillende momenten: 1 januari 2015, 31 december 2015, 31 december 2016 en op het tijdstip van afkoop of omzetting van het pensioen in eigen beheer. Ook hier wijkt de Belastingdienst in het informatieformulier deels af, door de (balans)waarde op te vragen op 1 juli 2017 in plaats van 31 december 2016.

Juridische misser

In een Vraag & Antwoord legt het Centraal Aanspreekpunt Pensioenen (CAP) van de Belastingdienst de reden voor de afwijkende datum uit. Dat de (balans)waarde van de pensioenaanspraak niet ook per 31 december 2016 wordt uitgevraagd heeft te maken met het opschuiven van de invoeringsdatum van de maatregelen tot uitfasering van het pensioen in eigen beheer. De datum van 31 december 2016 is daarom in het informatieformulier vervangen door 1 juli 2017.
Kortenbach spreekt van een juridische misser. “De datum van 31 december 2016 staat klinkklaar in het gewijzigde Uitvoeringsbesluit LB. Ondanks dat de invoeringsdatum van de Wet uitfasering pensioen in eigen beheer is opgeschoven naar 1 april 2017, is het uitvoeringsbesluit hier niet op aangepast. Bovendien heeft de Belastingdienst in de datum van 1 juli 2017 ook nog eens de coulancetermijn betrokken, terwijl daar bij de vaststelling van de datums in het uitvoeringsbesluit geen rekening mee is gehouden. De Belastingdienst heeft niet de vrijheid om eigenhandig datums te wijzigen en maakt hiermee een juridische misser. Bovendien wordt de dga ook nog eens onnodig op kosten gejaagd, doordat hij extra pensioenberekeningen moet laten maken.”

Uitvraag commerciële waarden

In hetzelfde Vraag & Antwoord-document geeft het CAP ook aan waarom niet alleen de fiscale balanswaarden van de pensioenaanspraak moeten worden ingevuld op het informatieformulier, maar ook de commerciële waarden. De laatste waarden worden op grond van artikel 47 AWR uitgevraagd vanwege het toezicht op de vaststelling van een juiste compensatie van de partner en eventuele schenkingsaspecten. “Dat moge zo zijn, maar de Belastingdienst verbindt deze uitvraag van informatie aan de toepassing van de uitfaseerfaciliteit en dat is onterecht.”, aldus Kortenbach.

Definitie ‘commerciële waarde’

Bij de commerciële waarde gaat het volgens het CAP om het bedrag dat bij een onafhankelijke derde zou moeten worden gestort om de aanspraak te dekken. Dat volgt uit de Uitvoeringsregeling loonbelasting 2011. Voor de berekening van de op het informatieformulier te vermelden commerciële waarde, kan worden uitgegaan van het rekenmodel van de Benaderde Marktwaarde methode van de Belastingdienst. De einduitkomst van dit rekenmodel geeft bij benadering de koopsom weer die bij een onafhankelijke verzekeringsmaatschappij zou moeten worden gestort om de pensioenverplichting onder te brengen.

Verwarring

“Het uitvragen van specifiek deze commerciële waarde wekt verwarring,” aldus Kortenbach, “en wel om de volgende twee redenen: Ten eerste wordt in het informatieformulier gevraagd om de (balans)waarden van de pensioenaanspraak. Op de balans van een bv met pensioen in eigen beheer is deze commerciële waarde niet te vinden, enkel de fiscale waarde of de zogenoemde commerciële RJ 2014-4 waarde. Ten tweede is het vreemd dat de commerciële waarde specifiek voor de Loonbelasting een rol speelt in eventuele schenkingsaspecten. Je zou eerder verwachten dat aansluiting wordt gezocht bij een waarde-definitie uit de schenkbelasting.”
(Bron: Taxlive)