Update openbaarheid UBO-register 

Naar aanleiding van de uitspraak van het Hof van Justitie EU zijn per 22 november 2022 de gegevens van UBO (Ulitimate Beneficial Owners/uitendelijke belanghebbenden) niet langer openbaar beschikbaar bij de Kamer van Koophandel. Dit in afwachting van een analyse van de uitspraak door de minister van financiën Sigrid Kaag. Op 20 januari 2023 heeft minister van financiën Sigrid Kaag de Tweede kamer over de gevolgen van de uitspraak voor het Nederlandse UBO-register geïnformeerd.

Analyse uitspraak

In de uitspraak stond de verplichte openbaarheid van bepaalde gegevens van UBO’s centraal. Het doel van deze UBO-maatregel is onder andere het witwassen van geld en de financiering van terrorisme voorkomen, doordat in het UBO-register kan worden nagaan wie uiteindelijk belanghebbende is in een organisatie.

Op basis van de vijfde Europese anti-witwasrichtlijn (AMLD5) moet toegang worden gegeven tot de UBO-gegevens aan ieder lid van de bevolking. Het toegang geven tot de UBO-gegevens aan elk lid van de bevolking is echter door het Hof van Justitie EU als niet evenredig beoordeeld met het nagestreefde doel. De consequentie hiervan is dat teruggevallen dient te worden op de vierde Europese anti-witwasrichtlijn (AMLD4). Deze richtlijn schrijft voor dat enkel toegang dient te worden gegeven tot bepaalde UBO-gegevens aan de volgende partijen:

  • Bevoegde autoriteiten en Financial Intelligence Units (FIU’s), zonder enige beperking;
  • Meldingsplichtige instellingen, in het kader van het cliëntenonderzoek dat zij moeten verrichten;
  • Personen en organisaties die een legitiem belang kunnen aantonen.

Gevolgen voor het Nederlandse UBO-register

Vanwege de uitspraak van het Hof van Justitie EU van 22 november 2022 lijkt de Nederlandse wet nu ook als niet evenredig te kunnen worden beoordeeld met het nagestreefde doel. In Nederland had namelijk ook iedereen toegang tot de UBO-gegevens. In de brief aan de Tweede Kamer wordt aangegeven dat spoedig een wetsvoorstel zal worden opgesteld waarbij de toegang tot de UBO-gegevens wordt beperkt tot de in de vierde Europese anti-witwasrichtlijn genoemde partijen. De toegang voor de bevoegde autoriteiten en de FIU’s en de meldingsplichtige instellingen wordt zo spoedig mogelijk hersteld.

Voor de groep personen en organisaties die een legitiem belang kunnen aantonen is het complexer om te beoordelen of recht bestaat tot toegang tot de gegevens. Er wordt gedacht aan een lijst met objectieve indicatoren. Aan de hand van deze lijst kan dan worden beoordeeld of sprake is van een legitiem belang en daarmee toegang tot de UBO-gegevens.

Verplichting inschrijving UBO’s

Ongeacht de uitspraak van het Hof van Justitie EU en het niet langer openbaar beschikbaar zijn van de UBO-gegevens, blijft het verplicht om de UBO’s in te schrijven in het UBO-register.

Gevolgen voor u als ondernemer

Voorheen waren de UBO-gegevens voor iedereen, tegen betaling, op te vragen bij de Kamer van Koophandel. Sinds de uitspraak van het Hof van Justitie EU is deze openbare toegang voorlopig ingetrokken.

(Bron: Van Oers)