All posts in Kennisbank voor het MKB(BV), juridisch, erfenis, schenken

Ondernemers zijn goed in vooruit zien. Toch vergeten ze vaak een aantal belangrijke zaken te regelen. Dit moet je weten over het risico van overlijden op jouw onderneming.

Nederland kent ongeveer 180.000 directeur-groot aandeelhouders (DGA) en nog veel meer natuurlijke personen zoas eenmanszaken en vennootschappen onder firma. Als ondernemer ben je gewend om vooruit te denken, zakelijk laat je zo min mogelijk aan het toeval over. Het gaat vaak om risico’s beheersen en waar mogelijk risico’s omzetten in voordelen voor je bedrijf. Vaak blijkt echter dat de ondernemer privé minder bezig is met persoonlijke risico’s als arbeidsongeschiktheid of overlijden. Wat gebeurt er met je bedrijf als je komt te overlijden?

Zekerheid: In geval van overlijden zijn zowel de continuïteit van de onderneming als de  financiële zekerheid van de nabestaanden belangrijke thema’s. De wijze waarop de  continuïteit van de onderneming dient te worden gewaarborgd is afhankelijk van  de situatie. Zijn er mogelijke opvolgers binnen de onderneming? Zijn er  medeaandeelhouders, vennoten in de onderneming? Zijn er wellicht kinderen die de  onderneming wensen voort te zetten?

Ondernemer: Om de uiteindelijke wensen van de ondernemer in een geval van overlijden vorm te geven dient er vanuit de hoek van de onderneming (bijvoorbeeld een bedrijfsopvolgingsplan, aandeelhoudersovereenkomst voor een B.V., of een onderhandse overeenkomst voor bijvoorbeeld een v.o.f. eenmanszaak etc.) en in de privésfeer (testament) een goede aansluiting tussen deze twee werelden te worden gemaakt, om de balans tussen de continuïteit van de onderneming en de financiële zekerheid van de nabestaanden te optimaliseren. Er moeten dus afspraken gemaakt worden over hoe bijvoorbeeld de medeaandeelhouders, vennoten of opvolgers voor een eenmanszaak binnen de onderneming met jouw erfgenamen dienen om te gaan  en volgens welke methode het belang van jouw aandelen, jouw kapitaal dient te worden  gewaardeerd ten tijde van overlijden.

Opvolging: In geval van toekomstige opvolging bij een B.V. door één van de kinderen of een echtgen(o)t(e) kan er tijdens leven bijvoorbeeld al voor worden gekozen om hen  (gedeeltelijk) mee te laten delen in de winst van de onderneming door aandelen  in de onderneming te certificeren met gebruikmaking van een stichting  administratiekantoor, waar de ondernemer tijdens leven de enige bestuurder van is. De kinderen hebben dan (nog) geen zeggenschap, maar je kunt op deze manier  al wel vermogen laten overgaan naar de volgende generatie, zodat de toekomstige erfenis kleiner wordt en daarmee dus ook de erfbelasting lager zal uitvallen.  Tijdens leven kan de ondernemer bijvoorbeeld ook al bepalen wie zijn  bestuursfunctie in de stichting dient (of dienen) over te nemen in geval van overlijden; wordt dit zijn / haar echtgeno(o)t(e) of juist een onafhankelijke bestuurder? Bij een eenmanszaak wordt meestal niet gewerkt met B.V. structuren maar is de eigenaar direct verbonden met de natuurlijk persoon. Hier kan je wellicht door middel onderhandse overeenkomsten een oplossing vinden in het opvolgingsprobleem. Je kan bijvoorbeeld ook voor een ingroeiregeling voor een medevennoot kiezen.

Fiscale faciliteiten: Indien kinderen of een echtgeno(o)t(e) de onderneming willen voorzetten kan er onder omstandigheden ook een fiscaal vriendelijke overgang van het ondernemingsvermogen plaatsvinden door gebruik te maken van de fiscale bedrijfsopvolgingsfaciliteiten. Kortgezegd komt het er op neer dat indien een onderneming meer waard is dan 1 miljoen euro:

• 83 procent van de waarde van de onderneming erfbelastingvrij blijft;
• de overblijvende 17 procent niet direct behoeft te worden voldaan, maar kan
  worden omgezet in een 10 jaar durende rentedragende lening.

Indien de onderneming minder waard is dan 1 miljoen euro dan is 100 procent van de waarde vrijgesteld van erfbelasting. In alle gevallen dient de onderneming daadwerkelijk te worden voortgezet, gedurende 5 jaar na verkrijging, om volledig gebruik te kunnen maken van de faciliteiten.

Valkuil: Een valkuil is om deze thema’s tijdens het ondernemen op de achtergrond te plaatsen en om het misschien te vergeten in de hectiek van alle dag. Daarbij komt dat gemaakte plannen in dit kader op z’n tijd ook moeten worden geactualiseerd als er zich veranderingen in de privésfeer voordoen. Punt is dus in om deze toekomstige thema’s continu actueel te houden en hiermee  een goede aansluiting te hebben tussen de privésituatie en de onderneming.

Bron: Sprout bewerkt Ambitions.nu 27-10-2011