De effecten van het coronavirus op de jaarrekening 2019

Het was waarschijnlijk niet het eerste waar u aan dacht tijdens de diverse persconferenties van premier Rutte, maar door de ontwikkelingen van de afgelopen periode heeft het coronavirus bij veel bedrijven en bij (maatschappelijke) organisaties een effect op de jaarrekening 2019. Als ondernemer/ bestuurder bent u op dit moment natuurlijk primair op de toekomst gericht. U wilt de schade beperken en het zoveel als mogelijk, al dan niet in aangepaste vorm, door laten gaan van de activiteiten. Toch is het van belang om ook stil te staan bij effecten op onder andere de jaarrekening en het bestuursverslag over 2019. Het goede nieuws is dat u het voorwerk hiervoor waarschijnlijk al grotendeels heeft gedaan, tijdens het treffen van de eerste (nood)maatregelen.  

Gebeurtenissen na balansdatum

Allereerst zult u zich misschien afvragen waarom de huidige crisis, met het tweede kwartaal van 2020 al in zicht, nog van belang is voor de jaarverslaggeving 2019. De cijfers over het boekjaar 2019 veranderen toch niet meer? Dat klopt! Maar de verslaggevingsrichtlijnen hechten veel belang aan het inzicht dat de jaarrekening geeft. 

Er zijn daarom regels opgenomen over belangrijke gebeurtenissen na balansdatum. Indien de situatie per balansdatum niet veranderd, maar de gebeurtenis wel belangrijk is voor het inzicht, moet deze worden opgenomen onder de toelichting in de jaarrekening. Omdat veel organisaties momenteel te maken hebben met het noodgedwongen staken van activiteiten en/of relatief grote vraaguitval, zal de pandemie voor veel organisaties kwalificeren als een gebeurtenis na balansdatum.

Impact-analyse 

Gelet op voorgaande is het voor vrijwel alle ondernemingen en organisaties noodzakelijk om een impact-analyse van de gevolgen van het virus op de organisatie en de activiteiten te laten maken. Houd hierbij niet alleen rekening met de impact op de eigen activiteiten, maar ook met de effecten voor belangrijke afnemers, leveranciers en andere stakeholders van uw organisatie. 

Zijn zij nog in staat om hun verplichtingen na te komen? Dit kan mogelijk impact hebben op uw business. Omdat er veel onzekerheid bestaat over de duur van deze crisis en de mate van sociale ‘lockdown’, is het daarom raadzaam om te werken met verschillende scenario’s en daarop gebaseerde liquiditeitsprognoses. 

Bestuursverslag

Een van de onderdelen van het bestuursverslag in de jaarrekening 2019 betreft de toekomstparagraaf. Hier dient een nadere toelichting te worden gegeven op de verwachtingen voor de komende periode. Het is bijna niet voor te stellen dat hier niet op zijn minst gerefereerd zal moeten worden aan de huidige pandemie. De uitkomsten van de impact-analyse vormen een goed vertrekpunt om deze toelichting op te stellen. 

Het is ook een kans om richting de relevante stakeholders te communiceren over de wijze waarop uw organisatie omgaat met de situatie en misschien wel extra activiteiten heeft ontplooid of juist tijdig maatregelen heeft getroffen om de financiële impact te minimaliseren.

Continuïteitsveronderstelling bij opmaken van de jaarrekening

De jaarrekening wordt normaliter opgesteld volgens het “going concern” beginsel. Dit betekent dat bij het opstellen van de jaarrekening ervan uit wordt gegaan dat de onderneming of organisatie haar activiteiten voort kan zetten zonder noodzaak (of intentie) tot het staken van de activiteiten. Het is aan het bestuur om bij het opstellen van de jaarrekening deze inschatting (expliciet) te maken. 

Normaliter zal deze beoordeling bij veel organisaties weinig meer om het lijf hebben dan het actualiseren of opstellen van de (meerjaren)begroting en liquiditeitsprognose voor de komende periode. Bij veel organisaties geldt dit niet bij het opstellen van de jaarrekening 2019. Het is immers duidelijk dat veel bedrijven en organisaties financieel hard worden getroffen door de uitbraak van het coronavirus.  

3 stappen

Samengevat, kunt u de volgende stappen zetten: 

  1. Opstellen impact-analyse (inclusief financiële vertaling naar liquiditeitsprognoses). 
  2. Het met behulp van de impact-analyse onderbouwen van de continuïteitsveronderstelling bij het opstellen van de jaarrekening 2019.
  3. Opnemen van een toelichting over het coronavirus in de jaarrekening en het bestuursverslag 2019.

(Bron: BDO)