Wel of geen werknemersverzekering voor meewerkende familieleden?

Als specialist loonheffingen krijg ik regelmatig de vraag of de afdracht van premies werknemersverzekeringen achterwege kan blijven in het geval familieleden meewerken binnen de onderneming en daarvoor een beloning ontvangen. Meestal komt deze vraag voort uit de wens om kosten te besparen, zonder rekening te houden met bijkomende aspecten. Ik bespreek enkele aandachtspunten.

De arbeidsrelatie met meewerkende familieleden

Om te bepalen of er wel of geen premies werknemersverzekeringen verschuldigd zijn, moet u eerst de arbeidsrelatie met het betreffende familielid beoordelen. Aan de hand van de criteria loon, verplichting om persoonlijk arbeid te verrichten en de gezagsverhouding toetst u of er sprake is van een privaatrechtelijke of fictieve dienstbetrekking. Als er geen sprake is van een gezagsverhouding, dan hoeft u geen premies werknemersverzekeringen af te dragen. Let op: het betreffende familielid heeft dan in principe ook geen recht op een uitkering als zich onverhoopt een ongeval voordoet.

Gezagsverhouding tussen de familieleden

Tot voor kort was het uitgangspunt dat familieleden niet onder gezag van elkaar kunnen werken, omdat de arbeidsverhouding zou worden gedomineerd door de familierelatie. In recente jurisprudentie is dat standpunt vervallen. Sterker nog, als uitgangspunt geldt nu dat er ook binnen familieverband sprake kan zijn van een gezagsverhouding (en dus premieplicht), tenzij u op grond van de feiten en omstandigheden aannemelijk maakt dat gezag ontbreekt. U heeft hiervoor dus de bewijslast.

Opting-in verzoek voor de loonadministratie

Mocht uit de fiscale toetsing van de arbeidsrelatie met het familielid volgen dat er geen sprake is van een privaatrechtelijke of fictieve dienstbetrekking, dan is er sprake van resultaat uit overige werkzaamheden. Als u de beloning voor het meewerkende familielid toch wilt verwerken via de loonadministratie (bijvoorbeeld om te kwalificeren als werknemer voor de toepassing van de bedrijfsopvolgingsfaciliteiten), dan is eerst een zogenaamd ‘opting-in’ verzoek nodig. Zonder dit verzoek wordt het familielid niet gezien als werknemer en moet hij of zij de beloning verwerken via de aangifte inkomstenbelasting.

Leg de arbeidsrelatie met familieleden vast

Wij adviseren om de feiten en omstandigheden van de meewerkende familieleden schriftelijk goed vast te leggen. Mocht er discussie ontstaan met de Belastingdienst over de fiscale kwalificatie van de arbeidsrelatie met de familieleden, dan kan dit u helpen om aannemelijk te maken waarom er wel of juist geen premies werknemersverzekeringen verschuldigd zijn.

(Bron: ABAB)